संस्कृत-साहित्य की प्रमुख पुस्तकों के मङ्गलाचरण
1. बुद्धचरितम् - अश्वघोष - प्रथम शताब्दी, इक्ष्वाकुवंशार्णवसम्प्रभूतः प्रेमाकरश्चन्द्र इव प्रजानाम् । शाक्येषु साकल्यगुणाधिवासः शुद्धोदनाख्यो नृपतिर्वभूव ॥ - वस्तुनिर्देशात्मक, इन्द्रवज्रा छन्द, रूपक अलङ्कार, वर्णन- जम्बुद्वीपस्य राजकुले शाक्यवंशः एव दोषरहितः अस्ति । राजा - शुद्धोदन । 2. स्वप्नवासवदत्तम् - भास- भाष गोत्र, धावक - उपाधि, प्रथम शत्ताब्दी, उदयनवेन्दुसवर्णावासवदत्ताबलौ बलस्य त्वाम् । पद्यावतीर्णपूर्णौ वसन्तकम्रौ भुजौ पाताम् ॥ - आशीर्वादात्मक मङ्गलाचरण, अष्टपदा नान्दी, च पत्रावली नान्दी, आर्या छन्द, बलराम स्तुति । भरतवाक्य - इमां सागरपर्यन्तां हिमवद्विन्ध्यकुण्डलाम् । महीमेकातपत्राड्कां राजसिंहः प्रशास्तु नः ॥ 3. अभिज्ञानशाकुन्तलम् - महाकवि कालिदास, 7अङ्क, प्रथम शत्ताब्दी, या सृष्टिः स्रष्टुराद्याः वहति विधिहुतं या हविर्या च होत्री, ये द्वे कालं विधत्तः श्रुति विष्यागुणा या स्थिता व्याप्य विश्वम् । यामाहुः सर्वबीज प्रकृतिरिति यया प्राणिनः प्राणवन्तः, प्रत्यक्षाभिः प्रपन्नस्तनुभिरवतु वस्ताभिरष्टाभिरीशः ॥ - आशीर्वादात्मक मङ्
Comments
Post a Comment
Thanks for comment