मन्त्रः


समुद्रवसने देवि पर्वतस्तनमण्डले ।

विष्णुपत्नि नमस्तुभ्यं पादस्पर्शं क्षमस्व मे ॥


Comments

Post a Comment

Thanks for comment

Popular posts from this blog

अर्थसंग्रहः अनुसार धर्म विवेचनम्

                            प्रस्तावना   -   अर्थसंग्रह इति नामकरणस्य अभिप्राय अस्ति - ‘अर्थानां मीमांसाशास्त्रप्रतिपादितानां विषयाणां संग्रहः’ मीमांसा शास्त्रे प्रतिपादित विषयाणां एकत्र संग्रह वर्तत्ते । इति दृष्टवा लौगाक्षिभास्करः ‘पूर्वमीमांसा अर्थसंग्रहः’ नामकं प्रकरणं मीमांसा सूत्रस्य उपरि लिखितम् अस्ति ।      अस्मिन् ग्रन्थे ‘धर्म स्वरूपस्य’ विचारः जैमिनीय सिद्धान्तस्य विवेचनस्य विषयं अस्ति ।      जैमिनीय सूत्रस्य प्रथम सूत्रम् - ‘अथातो धर्मजिज्ञासा’ अस्ति । अत्र ‘अथ’ शब्दः वेदाध्ययनानन्तर्य वचनः । ‘अतः’ शब्दो हि वेदाध्ययनस्य दृष्टार्थत्वं ब्रूते । मीमांसाशास्त्रस्य उद्देश्यः धर्मस्य व्याख्या करणीयम् अस्ति । कुमारिलभट्टः कथयति - ‘धर्माख्यं विषयं वक्तु मीमांसायाः प्रयोजनम् ” । अर्थात् - धर्मस्य विषये कथनम् मीमांसादर्शनस्य प्रयोजनम् अस्ति । धर्मः किम च तस्यः लक्षणं –   1. लौगाक्षिभास्...
Read more

वेदान्त दर्शनम्

Image
                                                          वेदान्त दर्शनम्     वेदान्त दर्शनम् =  महर्षि  बादरायणः वेदान्त सार = सदानन्दयोगिन्द्रः वेदान्त सार लक्षणानि वेदान्तः-वेदान्तो नामोपनिषत्प्रमाणं तदुपकारिणि शारीरिकसूत्रादीनि च। अनुबन्धः-तत्रानुबन्धो नामाधिकारिविषयसम्बन्धप्रयोजनानि। अधिकारी :-अधिकारी तू विधिवत् अधीतवेदवेदाङ्गत्वेन आपाततः अधिगताखिलवेदार्थः अस्मिन जन्मनि जन्मान्तरे वा काम्यनिषिद्धवर्जनपुर:सरं नित्यनैमित्तिकप्रायश्चित्तोपासनानुष्ठानेन निर्गतनिखिलकल्मषतया नितान्त- निर्मलस्वान्तः साधनचतुष्टयसम्पन्नः प्रमाता। काम्यानि:-काम्यानि स्वर्गादीष्टसाधनानि ज्योतिष्टोमादीनि। निषिद्धानिः-निषिद्धानि नरकाद्यनिष्टसाधनानि ब्राह्मणहननादीनि। नित्यानिः-नित्यानि अकरणे प्रत्यवायसाधनानि सन्ध्यावन्दादीनि। नैमित्तिकानि:-नैमित्तिकानि पुत्रजन्माद्यनुबन्धीनि जातेष्ट्यादीनि। प्रायश्चित्तानिः-प्रायश्चित्त...
Read more

शुनःशेप आख्यानम्

                                      शुनःशेप आख्यानम्   ( ऐतरेय उपनिषत् 33 वाँ अध्याय) देवता वरूण ,  एषः निर्विवाद सत्यमस्ति। यत् ब्राह्मण-साहित्ये याज्ञिक कर्मकाण्डय प्राधान्यमस्ति। ब्राह्मणग्रन्थेषु प्रकारद्वयम् सामग्री उपलभ्यते । एकं तु यम् विधेः अन्तर्गत करोति। द्वितीय सः यमर्थवाद कथ्यते । विधौ यज्ञ-यागादीनां गतिविषयानां   व्याख्या तेषु प्रकाश उद्भवति । अर्थवादस्य अन्तर्गत इतिहास पुराण   आख्यानादयः प्राप्यन्ते । यः याज्ञिक क्रियां सर्वसाधारण सुलभ ज्ञेयश्त भवति । प्रथम तु यज्ञानां स्वरुप स्पष्टीकरण द्वितीय चारित्रिक सामाजिक आर्दशानां स्थापना।   ऋग्वेदे आख्यानानां संख्या न्यूना न अस्ति। एषु कानिचित्   आख्यनानि वैयक्तिक देवतायाः विषये अस्ति।   ऋग्वेदे ३० आख्यानानां स्पष्टनिर्देशं वर्त्तते । येषु शुनः शेपादि आख्यानमपि वर्त्तते । शुनः शेपस्य आख्यान ऋग्वेदस्य अनेकेष...
Read more